Beyin fırtınası, iş geliştirme üzerine odaklanmış grup toplantılarına verilen isimdir. Amaç, konuyla ilgili birçok fikir üretmektir. Yönetim, pazarlama ve bilimsel faaliyetler gibi birçok alanda kullanılır. Temel amaç, problem çözmekten çok farklı fikirler üretmektir.

Tüm kısıtlamaları ortadan kaldıran ve alternatif olarak yeni fikirlerin oluşturulmasını teşvik eden beyin fırtınası beş temel prensibe dayanmaktadır:

  • Keyifli bir atmosfer: Özgür bir iklim ve hoş bir ortam oluşturmak ve tüm toplantıyı uygun şekilde planlamak önemlidir.
  • Niceliğe odaklanma: Daha fazla fikir ve daha fazla kaliteli tasarım çözümleri üretmek önemlidir.
  • Eleştirilere Yer Vermemek: Fikir ve önerilerin akışını engellememek için kısıtlama yapılmaz ve eleştiriler ertelenir.
  • Olağandışı fikirlere Açık Olmak: Yeni bir düşünce tarzı için gerçeklik, mantık ve rasyonelliklerine takılmaksızın fikirler üretilmelidir.
  • Önceden oluşturulmuş fikirler birleştirilir ve iyileştirilir: “1 +1 = 3” mantığından hareketle fikirler ekip arasında işbirliğinin sonucudur.

Beyin fırtınasının işletmeler tarafından tercih edilmesinin en önemli nedeni her çalışanı katılmaya teşvik eden özgür ve açık bir ortam sağlamasıdır. Böylece ilginç fikirler memnuniyetle karşılanır ve geliştirilir ve tüm katılımcıların zengin çözümler dizisi geliştirmelerine yardımcı olarak, tamamen katkıda bulunmaları teşvik edilir. Beyin fırtınası, ekip üyelerinin farklı deneyimlerini çevresiyle paylaşmasına katkıda bulunur. Bu durum, keşfedilen fikirlerin zenginliğini arttırır ve karşılaşılan sorunlara daha iyi çözümler bulabilmeyi kolaylaştırır.

Beyin fırtınasında, seçilen çözüm için çalışanların katılımını almaya yardımcı olunur. Çalıştıkları kurumun geliştirilmesine dahil olmak, onların kuruma daha fazla bağlı olmalarını sağlayacaktır. Dahası, beyin fırtınası eğlencelidir. Takım üyelerine olumlu ve ödüllendirici bir ortamda sorunları çözdükleri için çalışanlar arasında güçlü bağ kurmaya yardımcı olur.

Beyin fırtınası etkili olabilirken, açık bir fikirle ve yargılamayan bir ruhla yaklaşmak önemlidir. Bu yapılmazsa insanlar kendini geri çeker, fikirlerin sayısı ve kalitesi düşer ve moral zarar görebilir.

Beyin fırtınası toplantısını etkili bir şekilde yürütebilmek için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir;

  1. Grubu hazırlamak: İlk olarak, oturum için rahat bir toplantı ortamı ayarlanmalıdır. Odanın iyi aydınlatıldığından ve ihtiyaç olan araçlara, kaynaklara ve içeceklere sahip olunduğundan emin olunmalıdır.
    Beyin fırtınası yapmak için ekibin ne kadar bilgiye veya hazırlığa ihtiyacı olduğu belirlenmelidir. Hazırlık önemlidir ama çok fazlası bir beyin fırtınası seansının serbest doğasını sınırlayabilir. Hatta yok edebileceğini unutmamak gerekir.
    Toplantıya kimlerin katılacağı belirlenmelidir. Benzer düşünen insanlarla dolu bir oda, farklı bir grup kadar fikir üretmez. Bu nedenle çok çeşitli disiplinlerden insanlar dahil edilmeye çalışılmalı ve çeşitli düşünce tarzlarına sahip insanlar da dahil edilmelidir.
    Herkes toplandığında, oturumdan gelen fikirleri kaydetmek için bir kişi atanır. Bu kişinin takım yöneticisi olmamasına dikkat edilmelidir. Çünkü aynı anda hem kayıt yapmak hem de katkıda bulunmak zor olacaktır. Herkesin göreceği şekilde notlar eklemek için yazı tahtası veya projektör kullanmak etkili olacaktır.
  1. Tartışılacak Konuyu Belirlemek: Üzerinde tartışılacak konu açıkça tanımlanır ve yerine getirilmesi gereken kriterler belirlenir. Toplantının amacı, mümkün olduğu kadar çok fikir üretmektir. İnsanlara toplantının başında, kendi fikirlerini yazmaları için bol zaman verilmelidir. Ardından herkese katkıda bulunmaları için adil bir şekilde fırsat verilir ve fikirlerini paylaşmaları istenir.
  2. Tartışmaya Rehberlik Etmek: Herkes fikirlerini paylaştığında, başkalarının fikirlerini geliştirmek için bir grup tartışması başlatılmalı ve bu durum yeni fikirler oluşturmak için kullanılmalıdır. Başkalarının fikirlerini geliştirmek, grup beyin fırtınasının en değerli yönlerinden biridir. Herkes katkıda bulunmaya ve en sessiz insanlar dahil fikir geliştirmeye teşvik edilmelidir. Rehberlik edecek kişi grupta kolaylaştırıcı olarak, fikirleri varsa paylaşmalıdır. Ancak zamanını ve enerjisini ekibi destekleyerek ve tartışmayı yönlendirerek geçirmelidir.

Tartışmaya rehberlik ediyor olsanız da beyin fırtınası yaparken herkesin bu ortamdan keyif alması sağlamalıdır. Ayrıca beyin fırtınası oturumu uzunsa, insanların yoğunlaşmaya devam edebilmesi için bolca mola verilmelidir.

Sonuç olarak iyi yönetildiğinde beyin fırtınası, sorunlara radikal çözümler üretmeye yardımcı olacaktır. Bu süreçte önemli olan fikir eleştirisine müsaade etmeden farklı fikirlerin ortaya çıkmasının teşvik edilmesidir.

Yararlanılan Kaynaklar

De Bono, E. (1992). Serious Creativity: Using the Power of Lateral Thinking to Create new Ideas. New York: HarperBusiness.

Goman, C. K., (1989). Creative Thinking in Business. Kogan Page.

Michalko, M., (2006). Thinkertoys: A Handbook of creative-Thinking Techniques. Ten Speed Press.

Miller, B. C. (2012). Quick Brainstorming Activities For Busy Managers. AMACOM