Douglas Murray McGregor (1906-1964) yönetim dünyasında öncü bir isimdir. Detroit kentinin, dünyanın en büyük araç şehri olduğu yıllarda dünyaya gelmiştir. McGregor’un gençliği, dedesinin denizcilere ve geçici işçilere destek amacıyla kurduğu McGregor Enstitüsü’nde geçmiştir. Lise ve üniversite yıllarında burada gece katipliği de yapan McGregor, işçilerin sorunlarını yakından inceleme şansı bulmuştur.
McGregor’un çok fazla yayını bulunmasa da, yayınladığı çalışmalar büyük etkiye sahiptir. 1960 yılında yayınladığı Organizasyonların Beşeri Yönü kitabı ile hızlı bir üne kavuşmuştur. Metafor üretme becerisi ve etkili yazım tarzı, onu ilgi çekici hale getirmiştir. 1993 yılında Henri Fayol ile birlikte tüm zamanların en iyi yöneticilik yazarı ünvanını aldı.
McGregor’un Maslow ile yakınlığı ve ondan büyük ilham aldığı bilinmektedir. Kendisi de Bilimsel Yönetimin önde gelen karşıtlarından biridir. McGregor’un çok geniş bir kesim tarafından bilinmesi, ortaya attığı iki farklı yönetim tarzı olan X ve Y teorileri ile olmuştur. X teorisi, insanların kesinlikte çalışmaktan hoşlanmadığını ileri süren otoriter yaklaşımı ifade ederken; Y teorisi, eğer insanlar yeterince motive edilebilirse onlara her şeyin yaptırılabileceğini savunan yaklaşımdır.
McGregor’un Y teorisi, sadece teoride kalmayıp uygulanma şansı da bulmuştur. 1950’lerde Procter&Gamble’ın Kore Savaşı’ndan yeni gelen yöneticisi, askeri mantıkla hareket eden bir yöneticinin başarılı olmayacağını düşünmekteydi. Yönetimde emir-komuta anlayışının işe yaramayacağından emindi. Bunun için McGregor’dan P&G’nin bir imalathanesini Y teorisine göre kurmasını istedi. 1960’lara gelindiğinde Y teorisine göre kurulan bu işletmenin, P&G’nin diğer işletmelerinden %30 verimli çalıştığı görüldü. Bu sebeple aynı ilkeler, P&G’nin diğer işletmelerinde de uygulandı. Şirket bir rekabet üstünlüğü olarak gördüğü için bunu 40 yıl gizli tuttu.
Yöneticilik alanında birçok isim modern yöneticilik düşüncesini, McGregor’un teorisine dayandırmaktadır. Warren Bennis, ”Her iktisatçının bilerek veya bilmeyerek Keynes’e borçlu olduğu gibi bizler de McGregor’un çömezleriyiz” demiştir. Harward Üniversitesi ve MIT’de Endüstri İlişkileri Bölümü’nü kurmuş, Sloan’ın ilk profesörlerinden olmuştur. Daha sonra MIT’e dönmüş ve ani bir kalp krizi sonucu ölümüne kadar burada çalışmıştır.
Yararlanılan Kaynaklar
Hindle, T. (2014). Yönetimde çığır açan fikirler ve gurular (Çev.: Ümit Şensoy). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Livvarçin, Ö. ve Kurt, D. (2012). Yönetim biliminde 49 insan 49 teori. İstanbul: Beta Yayıncılık.
https://www.economist.com/news/2008/10/03/douglas-mcgregor
Bir Cevap Yazın