Şirketlerin piyasaya girmesinde ve çıkması önünde birçok engel bulunmaktadır. Bu fikir, pazarları değişen boyutta ve karmaşıklıkta kapıları olan alanlar olarak görmemizi gerektiriyor. İçeri girmek veya çıkmak isteyen şirketler bu engelleri aşmak zorunda.

Engeller sadece içerdekilerin değil, aynı zamanda girmeyi amaçlayanlar için de bir dereceye kadar düşürülebilir ve yükseltilebilir. Giriş için tipik engeller arasında patentler, lisans sözleşmeleri ve doğal kaynaklara erişim tekelleri sayılabilir.

Belirli bir sektörde kurulan ve çok büyük olmasından kaynaklanan ölçek ekonomileri de pazara giriş için bir engel olarak tanımlanabilir. Piyasaya girmek isteyenler, piyasadaki mevcut firmalarla rekabet etmek umuduyla büyük satış rakamlarına ulaşmaları gerektiğini hesaplayınca, bu onların coşkularını engelleyecektir.

Pazara girişteki engeller ülke bazında veya uluslararası bazda olabilir. Örneğin şirketlerin ürün stratejisini alıcı ülke pazarında uygulamak için; sadece pazarlama faaliyetlerini gerçekleştirmek, tek başına veya diğer işletmelerle ortaklaşa üretim ve pazarlama faaliyetlerini gerçekleştirmeyi sağlayan yapısal bir anlaşmaya ihtiyacı vardır. Pazara giriş engelleri nedeniyle şirketlerin uluslararası pazara giriş şeklini seçmesi gerekir. Seçilen giriş türü işletme için stratejik öneme sahiptir ve girilen uluslararası pazarlardaki faaliyetlerin gerçekleştirilme şekli, işletme tarafından seçilen ve kurumsal özelliklere sahip olan giriş türüne bağlıdır.

Devlet tarafından da piyasaya giriş engelleri konulabilir. Devletin mali piyasalarda getirdiği düzenlemeler, hileli ve kötü niyetli insanları önlemek için uygulanmıştır. Ancak, kaçınılmaz olarak birçok dürüst girişimciyi de engellemektedir.

Belirli bir alandaki veya pazardaki yerleşik firmalar, bölgelerine girme eğiliminde olanların varlığını kabul ettiklerinde engelleri aşma eğiliminde olabilirler. Örneğin, bunu, fiyatlarını düşürerek ve yeni gelen ürünlerin rekabet gücünü zayıflatarak yapabilirler. Fiyatları düşürmek çok kolay bir seçenektir çünkü muhtemelen engeller nedeniyle pazara girmek isteyen firmaların serbest piyasa fiyatlarına kıyasla çok yüksek fiyatları vardır.

Tekeller, aşılmaz bir giriş engelinin olduğu yerlerde meydana gelir. Bu pazarlarda çok az veya hiç engel olmasaydı, diğer firmalar bu pazarlara tekel kârlarından faydalanmak için girerdi.

Bir pazardan ayrılmanın önündeki engeller varsa, o pazardan çıkmak isteyen şirketler zorluk çekebilir. Bu engeller, işten çıkarma maliyetinin yüksek olması veya kira ödemesi zorunluluğu gibi sözleşmelerden kaynaklanan yükümlülükleri içerir. Örneğin birçok çalışanın ve çok sayıda şubenin şube ağı olan klasik yüksek profilli bir bankanın çıkışında büyük bir engel vardır.

Paradoksal olarak, bazen bazı şirketler pazardan çıkmalarını önlemek için kendilerine bazı engeller koymaya karar verebilirler. Bu aynı zamanda şirkete pazardaki rakiplerine o pazara tamamen bağlı olduklarını ve kolayca ortadan kalkmayacaklarını söyleyen bir mesaj veren stratejik bir aldatmaca olabilir.

Yararlanılan Kaynaklar

Hindle, T. (2014). Yönetimde çığır açan fikirler ve gurular (Çev.: Ümit Şensoy). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.

Kumar, V. ve V. Subramaniam (2001). A Contingency Framework for the Mode of Entry Decision. Journal of World Business, 32(1), 53 – 72.