Stres kelimesi, Latince kökenden türemiş ve İngiliz dilinde kullanılmaya başlamıştır. Stres yabancı bir sözcük olmasına karşın, günümüzde dilimize tam olarak yerleşmiştir. Stres kavramını ilk kez Hans Selye tarafından kullanmış ve “vücudun herhangi bir dış talebe verdiği özel olmayan tepkidir” şeklinde tanımlanmıştır. Stres için; “kişinin çevresinden veya kendinden kaynaklanan fiziksel veya psikolojik etkilerden dolayı, davranışsal ve fiziksel değişime uğraması, organizmanın etkilenmesine neden olan önce psikolojik sonra da fiziksel etkisi görülen güç” tanımlaması da yapılabilir.

“Çağımızın vebası” olarak adlandırılan stres, insanların huzursuz ve mutsuz ederek iş yaşamında onların üretkenliğini olumsuz etkilemektedir. Stres, çalışanların verimliliğini düşürerek örgütü etkilemesinin yanında çeşitli psikolojik ve fizyolojik rahatsızlıklara yol açarak bireyleri de etkilemektedir. Bu yüzden birey ve örgütler açısından stresin yönetilmesi sorunu büyük önem taşımaktadır.

Gelişmiş ülkelerde yaşayan insanlar, gelişmemiş veya az gelişmiş ülkelerde yaşayan insanlara göre daha fazla strese maruz kalmaktadır. İnsanlar şimdiye kadar stresin olumsuzluklarından kurtulmak için çok çeşitli yöntemler denemişlerdir. Stres yönetimi ile stresin olumlu etkileri desteklenir, olumsuz etkileri azaltılmaya ve yok edilmeye çalışılır. Stres yönetimi, bireylerde ve örgütlerde oluşan stresle ilgili ruhsal ve davranışsal sorunları önleme ve azaltma çabasıdır. Stres yönetiminde, stres ile baş etmek için öncelikle stres kaynaklarını tanıma ve stres tepkileri anlama sonra da stresin olumsuz sonuçlarını azaltma veya yok etmeye çalışılmaktadır. Yönetsel yaşamda stresi azaltmaya yönelik aşağıdaki öneriler sunulmaktadır;

  • İnsan odaklı katılımcı yönetim uygulamak
  • Planlı ve programlı çalışmak
  • Yetki devretmek
  • Zamanı iyi kullanmak
  • Toplantıları en aza indirmek
  • Bürokratik iş ve işlemleri azaltmak
  • Çatışmaları önlemek
  • Sorunları çözmek
  • Etkili iletişim kurmak
  • Sabırlı ve hoşgörülü olmak
  • İş ve ev yaşamını ayırmak

 

Yararlanılan Kaynaklar

Akgemci, T. (2001). Örgütlerde stres ve yönetimi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2).

Aytürk, N. (2015). Örgütsel ve Yönetsel Davranış Örgütlerde İnsan İlişkileri ve Yönetsel Davranış Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.

Gümüştekin, G. E., ve Öztemiz, A. B. (2004). Örgütsel stres yönetimi ve uçucu personel üzerinde bir uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 61-85.