Yöneticiler, enerjilerini çoğunlukla örgütün amaçlarına yönelik kullanırken aynı zamanda insan kaynaklarının yönetimi için de zaman ve enerjilerini kullanmaktadır. Örgütlerde çalışanların her konuda sahip oldukları farklılıklar zaman zaman birey veya gruplar açısından olumsuzluklara neden olabilmektedir. Çalışanlar bazen başka çalışanların çalışma alanına müdahale, onları engelleme ve başarısız olmalarını isteme gibi olumsuz davranışlar sergileyebilmektedir.

 

Çatışma, bireyler ve grupların birlikte çalışma sorunlarından kaynaklanan ve normal faaliyetlerin durmasına veya karışmasına neden olan olaylar olarak tanımlanabilen bir kavramdır. İki veya daha fazla kişi veya grup arasındaki çeşitli kaynaklardan doğan anlaşmazlıklar çatışma ile sonuçlanmaktadır. Anlaşmazlık, zıtlaşma, uyumsuzluk birbirine ters düşme çatışmanın temel unsurlarıdır. Çatışma yönetimi kavramı geniş ve kapsamlı düşünmeyi gerektiren bir kavramdır. Bu kavramda yer alan yönetim sözcüğü; yok etmek, kaldırmak veya sonlandırma anlamında değil çatışma düzeyinin belli bir seviyeye indirilerek kontrol altına alınması ve örgütün amaçları doğrultusunda kullanma anlamında kullanılmaktadır. Çünkü çatışma yönetimi, çatışmanın varlığının kabul edilerek örgütün amaçlarını gerçekleştirmek için bir araç olarak kullanılmasını ifade etmektedir.

Çatışmanın birey ve örgüt açısından zararlarının olmasına rağmen yararları da bulunmaktadır. Çatışmanın örgüte verebileceği zarar için; iş görenlerin ruh sağlığını bozarak örgütte para, zaman, emek israfına yol açarak örgütsel amaçların savsaklanabileceği söylenmektedir. Çatışma, kararların niteliğini artırıp yeniliği güdülediği zaman yapıcıdır. Buna paralel olarak çatışma, durağanlığı zorlayarak yeni düşüncelerin ortaya çıkmasına katkı sağlayabileceği için yararlı da olabilmektedir.

Örgütlerde çatışmalar insan ilişkilerindeki anlaşmazlıklardan kaynaklanmaktadır. Çatışma nedenleri olarak işbölümü, işlevsel bağımlılık, ortak karar vermek, kaynakların sınırlılığı, yeni uzmanlıklar, iletişim sistemi, örgütün büyüklüğü, bürokratik nitelikler, personelin farklılığı, denetim biçimi ve bireysel davranış etkenleri gösterilebilir. İnsan ilişkileri olduğu müddetçe, örgütlerde çatışmaların yaşanması kaçınılmazdır. Örgütlerde çatışmaları etkileyen çeşitli faktörler bulunmaktadır. Fakat örgütlerde çatışmaların nasıl yönetildiği, çatışmaların varlığı ve onları etkileyen faktörlerden daha önemli görülmektedir. Bu nedenle çatışmaları önlemek ve çözmek için aşağıdaki yöntemler izlenebilir;

  • Kaçınma ve bağlanma
  • Sorun çözme
  • Yumuşatma
  • Güç ve otorite kullanma
  • Amaç belirleme
  • Ödün verme
  • Yer değiştirme
  • Yönetsel ilişkileri değiştirme
  • Cezalandırma
  • Arabulucu görevlendirme
  • Görüşme tekniği uygulama

 

Yararlanılan Kaynaklar

Aydın, M. (2014). Eğitim Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.

Aytürk, N. (2015). Örgütsel ve Yönetsel Davranış Örgütlerde İnsan İlişkileri ve Yönetsel Davranış Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.

Başaran, İ. E. (1992). Yönetimde İnsan İlişkileri Yönetsel Davranış. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.

Demir, M. (2010). Örgütsel çatışma yönetiminde duygusal zekanın etkisi: konaklama işletmelerinde işgörenlerin algılamaları üzerine bir araştırma. Dogus University Journal, 11(2), 199-211.

Eren, E. (2001). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayım.

Koçel, T. (1998). İşletme Yöneticiliği: Yönetim ve Organizasyonlarda Davranış Klasik-Modern-Çağdaş Yaklaşımlar. İstanbul: Beta Yayıncılık.

Sarpkaya, R. (2002). Eğitim Örgütlerinde Çatışma Yönetimi ve Bir Örnek Olay. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, (31), 414-429.